Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

„Widzenie jest ujawnieniem tego co niewidoczne.” 

Anaksagoras

Chociaż przychodząc na świat w pierwszych tygodniach swojego życia widzimy świat tylko na czarno-biało, ciężko by nam było wyobrazić sobie nasz świat bez kolorów. Jak wszyscy wiemy odgrywają one olbrzymią rolę w naszym życiu. 

Niektóre pobudzają nas do działania czy podniecają, a nawet drażnią. Inne uspakajają i wyciszają. Jedne ocieplają naszą przestrzeń poprzez wrażenie ciepła. A jeszcze inne wychładzają dając wrażenie chłodu.

---

W tym artykule dowiesz się:

• Czym jest kolor.
• Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie.
• Poznasz symbolikę kolorów.

---

Różny odbiór kolorów przez różne istoty natomiast tylko potwierdza, że obiektywny świata nie istnieje. Mamy tyle wersji rzeczywistości, ile stworzą nasze mózgi odbierając sygnały z zewnątrz. Nie wszyscy bowiem rozpoznajemy barwy i widzimy w ten sam sposób. Każdy z nas widzi rzeczywistość inaczej. To co widzimy nie jest tym na co patrzymy, a tylko obrazem, jaki powstaje w mózgu, gdy do naszego oka wpada światło odbite lub wysłane przez to coś, na co patrzymy.

Słowo barwa w niektórych językach jest synonimem formy lub kształtu czyli zewnętrznego obrazu jakiegoś przedmiotu. 

Barwa jest więc jakością. Jakąś właściwością czegoś, co doświadczamy zmysłowo. Określenie zaś barw – jasna lub ciemna wskazują na obecność lub brak światła.

Skąd się zatem bierze kolor i czym jest?

Wiele zjawisk fizycznych i chemicznych przy udziale zmysłów fizycznych człowieka przejawia się jako wrażenie barwne. Barwa to rodzaj promieniowania świetlnego (elektromagnetycznego) stanowiący formę energii promienistej odbierany przez oko i interpretowany przez mózg jako wrażenie psychiczne. 

Cechą fal świetlnych jest długość fali i częstości dragań. Pole elektromagnetyczne i światło są określoną formą materii. Energia promienista stanowi strumień samodzielnych kwantów świetlnych (fotonów). Cały zakres długości fal elektromagnetycznych nazywa się spektrum.

A zakres fal wywołujących reakcje komórek znajdujących się w naszym oku będący częścią spektrum nazywa się widmem. Cały zaś otaczający nas świat to albo ciała świecące albo ciała oświetlone.

Promieniowanie elektromagnetyczne wszelkich długości fal jest uwarunkowane drganiami ładunków elektrycznych wchodzących w skład ciała materialnego, czyli elektronów i jonów. Jony mają niską częstotliwość drgań i dużą falę, elektrony zaś wysoką częstotliwość.

Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

Światło może być falą o jednej długości lub wiązką fal o różnych długościach.

Fala świetlna wpadając do Twojego oka wywołuje proces, którego efektem jest powstanie w mózgu wrażenia barwy. Fale o różnej długości wywołują wrażenie różnych barw. Jak to się dzieje?

Tylna cześć naszego oka – siatkówka zbudowana jest z komórek światłoczułych – fotoreceptorów. Dzielą się one na pręciki i czopki. Pręciki reagują na zmiany ilości światła, czyli jego energii co skutkuje wrażeniem jasne-ciemne.

Czopki natomiast reagują na długość fali świetlnej, a właściwe 3 grupy tych fal. Fala o długości 420 nanometrów wywołuje reakcje w postaci wrażenia barwy niebieskiej, fala o długości 530 nanometrów – zielonej, a fala długości 700 nanometrów – czerwonej.

Jeśli do oka wpada fala pośredniej długości albo wiązka fal o różnych długościach, wszystkie grupy czopków reagują na nie w jakimś stopniu w rezultacie tego powstaje barwa pośrednia. Powstawanie w mózgu wrażenia jakiejkolwiek barwy jest więc wynikiem dodawania trzech informacji, które wywołują wrażenie trzech barw podstawowych. Każda inna barwa zaś to proporcja między ilościami składającymi się na nią barw podstawowych. 

Barwa nie jest zatem cechą światła, tylko wrażeniem jakie powstaje w mózgu pod wpływem fali o określonej długości. 

Różne oczy, różne mózgi powodują różne wrażenia. Oczywiście istnieją pewne statystyczne podobieństwa wynikające z przynależności do danego gatunku czy podobieństw anatomicznych. Dzięki czemu w większości zgadzamy się z sobą co do podobieństwa tych wrażeń.

To wrażenie może być przyjemne lub nieprzyjemne, wesołe, czyste, pogodne naiwne, niewinne, smutne, krzykliwe, nużące czy żałobne. Zależy to od długości fali koloru. Długa charakterystyczna dla ciepłych kolorów np. czerwonego powoduje, że organizm zużywa więcej energii. A to powoduje przyspieszenie metabolizmu i pobudzenie. Krótka fala odwrotnie.

Ciała materialne mają zdolność pochłaniania promieniowania świetlnego o określonej fali.

Światło ulega również rozproszeniu, gdy przechodzi np. przez dym czy mgłę i wtedy każda z tych cząsteczek staje się źródłem nowych fal świetlnych rozchodzących się we wszystkich kierunkach. Promienie świetlne mogą także przenikać przez siebie bez żadnych przeszkód określa się to mianem interferencji.

Generalnie wiązka światła biegnie prostolinijnie, ale kiedy napotyka na swojej drodze małe przeszkody zachodzi odchylenie od biegu promieni i prostoliniowości. Stąd np. zjawisko rozmycia cienia lub światła.

Dzięki zjawisku rozszczepienia światła możemy wyodrębnić 7 barw promieniowania świetlnego.

Są to tzw. barwy zasadnicze czy też kolory pierwotne (prymarne) czyli kolory tęczy. Należą do nich: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo, fioletowy.

Po zmieszaniu wszystkie te kolory tworzą kolor biały – kolor światła. Światło symbolizuje boskość. Kolor czarny natomiast to brak światła. Powstaje poprzez połączenie kolorów wtórnych, które powstały z połączenia kolorów podstawowych. Czarny symbolicznie jest przeciwieństwem boskości.

Oprócz barw zasadniczych istnieją także barwy dopełniające. Kiedy połączymy barwę zasadniczą z odpowiadającej jej barwą dopełniającą to również powstaje kolor biały.

Barwa zasadnicza	Barwa dopełniająca
Czerwona	Niebieskozielona
Pomarańczowa	Niebieska
Żółta	Indygo
Zielona	Purpurowa (magneta)
Niebieska	Pomarańczowa
Indygo	Żółta
Fioletowa	Żółtozielona

Czym jest wrażenie barwy?

Wrażenie w mózgu oznacza to, że gdy zobaczysz np. barwę czerwoną to oprócz zarejestrowania tej właściwości, w Twoim mózgu zajdzie wiele innych funkcji, które nie mają nic wspólnego ze wzrokiem. Może np. zwolnić lub przyśpieszyć Twoje tętno, może zmienić się Twój nastrój, może wpaść Ci do głowy jakaś myśl itd. W związku z tym wiadomo jest, że kolory wpływają na nasz stan psychiczny i fizyczny. Na wszystkie procesy zachodzące w naszym organizmie. A także na Twoją osobowość, inteligencję, pamięć, światopogląd, etykę i doznania estetyczne.

Są nawet ludzie, którzy doznają określonych wrażeń barw słuchając muzyki. Co, nie jest czymś niezwykłym, gdyż wrażenia barw mogą zachodzić również pod wpływem doznań innych zmysłów. Widzenie barw nie jest więc tylko reakcją narządu wzroku, ale zjawiskiem angażującym nasz cały aparat zmysłowy. 

Kolory, ich znaczenie i wpływ na człowieka interesowały ludzkość od bardzo dawana.

Wiedza o kolorach jest nieodłączną częścią tradycyjnej chińskiej medycyny. Również Starożytni Grecy i Rzymianie wierzyli w uzdrawiającą moc kolorów, szczególnie mozaik. W średniowiecznej Europie zaś, energię kolorów doceniano za pomocą sztuki witrażu czy dzięki kolorowym naczyniom. Leonardo da Vinci zalecał nawet medytację w kościołach pod fioletowymi witrażami, aby lepiej zespolić się z boskością. 

W związku z tym, że jak wiesz barwa oddziałuje na fizjologię, to oddziaływanie nią może mieć charakter terapeutyczny. Leczenie za pomocą barwy nazywa się chromoterapią od greckiego słowa „chroma” – kolor. Chromoterapię stosowali już z powodzeniem starożytni Egipcjanie łącząc nawet jej działanie z działaniem kamieni szlachetnych.

Wiesz jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

Dla naszego wzroku ważne jest intensywność światła, kierunek promieni i barwa oświetlenia. Im oświetlenie bardziej zbliżone do naturalnego światła dziennego tym jest zdrowsze dla naszego organizmu. W celach terapeutycznych jednak używa się zwykle naświetlania kolorowym światłem poprzez lampy, specjalne folie montowane na lampach i specjalne urządzenia.

Terapia kolorami wykorzystywana jest również w terapii Aura Soma, Feng Shui, Ajurwedzie oraz tradycyjnej medycynie chińskiej.

Kolory wpływają na pracę gruczołów dokrewnych człowieka, co jako pierwszy odkrył hinduski fizyk Dishaha Pestanji Ghadiali, stąd system terapeutyczny polegający na oddziaływaniu barw na poszczególne czakry stworzony przez Ivah Bergh Whitten. 

W celach terapeutycznych stosuje się naświetlanie odpowiednim kolorem światła każdego gruczołu:

• nadnercza i prostata – światło magneta (malinowy)
• wątroba – światło czerwone
• tarczyca i gruczoły piersiowe – światło pomarańczowe
• układ naczyniowy – światło żółte
• grasica i trzustka – światło cytrynowe
• przysadka mózgowa – światło zielone
• szyszynka – światło błękitne
• gruczoły przytarczyczne – światło indygo
• gruczoły płciowe – światło purpurowe
• śledziona – światło fioletowe

Zawartość energii barw w organizmie i funkcjonowanie gruczołów dokrewnych można testować za pomocą testu kinezjologicznego czy wahadełka, a także intuicji uwzględniając takie kryteria jak najprzyjemniejsze wrażenie, uczucie siły, pobudzenia, naenergetyzowania i poczucie bezpieczeństwa.

Uzdrawiające właściwości kolorów stosuje się również w projektowaniu otoczenia człowieka. 

Niebieskie światło i niebieski kolor neutralizują i wyciszają. Żółte światło i kolor żółty zmuszają nasz mózg do harmonijnej wibracji i poprawiają nastrój. Czerwone światło i czerwony kolor pobudzają i stymulują ośrodki nerwowe. Zielone światło i zielony kolor harmonizują ciało i umysł. Fioletowe światło i fioletowy kolor ułatwiają koncentrację i pomagają w medytacji. Kolor pomarańczowy i pomarańczowe światło aktywizują pracę gruczołów dokrewnych.

Kolory są nieodłącznym elementem feng shui– chińskiej sztuce planowania przestrzeni w celu osiągnięcia harmonii z naturą. W chińskiej tradycji pięciu przemian każdemu kolorowi przyporządkowany jest jeden żywioł:

• Czarny – woda (azot)
• Zielony – drewno (węgiel)
• Żółty – ziemia (wodór)
• Czerwony – ogień (hel)
• Biały – metal (tlen)

Kolory te uwzględnia się zarówno w ubraniach i otoczeniu jak i pożywieniu. Odpowiedni dobór barw może zapewnić wzrost produkcji w firmie, zmniejszyć zmęczenie personelu, podnieść morale, czy poprawić bezpieczeństwo. 

Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

Jak kolor wpływa na nasze samopoczucie?

Interpretacja kolorów jest podstawą interpretowania symboli intuicyjnych.

Kolory wzmacniają również działanie kształtu symboli. Zwykle, kiedy zobaczysz poprzez jasnowidzenie jakiś kolor, albo poczujesz go oznacza to, że zaczynasz otrzymywać przekaz. Ważne jest wtedy określenie, czy ten kolor jest wyraźny, jasny, ciemny, brudny czy rozmyty.

Czasem symbolika koloru dostarcza ważniejsze treści niż inne symbole. Tego rodzaju symbole mogą dostarczyć informacji o temperaturze i emocjach, a nawet smakach. Barwa określa nasze nastroje, tęsknoty, a nawet problemy czy potrzeby psychiczne. Na podstawie kolorów można także określić charakter człowieka. 

Posługiwanie się barwą jako symbolem datuje się od najdawniejszych czasów. Były to amulety, zaklęcia, zakazy, nakazy, wierzenia, czary i gusła. Każdy przejaw życia duchowego człowieka posługiwał się barwą jako elementem działania w dopełnieniu celów praktyk duchowych.

Cała wiedza o symbolice kolorów opiera się na obserwacji natury, doświadczeniach ludzkich i intuicji. 

Psychologia kolorów jest uniwersalna i niezależna od pochodzenia kulturowego osoby, na którą dany kolor oddziałuje. Jednak w ciągu wieków poszczególne kultury również wyrobiły sobie swoje kolorystyczne kody znaczeniowe. Istnieją nawet również rożnego typu znormalizowane klucze barw np. sygnalizacja świetlna czy klucz do oznaczania przewodów gazu, wody, pary, powietrza czy tlenu. Te kody znaczeniowe tkwią głęboko w naszej zbiorowej podświadomości w postaci pewnych archetypów. Na przykład biała suknia Marii Dziewicy – symbol dziewictwa – suknia panny młodej. Purpura – kolor władców i zwierzchników kościoła.  

Jednak oprócz tego, że jako ludzkość powiązaliśmy określony kolor z jakimś zjawiskiem czy doświadczeniem, każdy z nas indywidualnie również łączy określony kolor z jakimś osobistym doświadczeniem. I tak np. dla Ciebie kolor niebieski może oznaczać matkę, bo Twoja mama miała niebieskie oczy.

A tak wyglądają niektóre archetypy zbiorowe wybranych kolorów:

Czarny – symbol zła i nieszczęścia. To ciemność, śmierć, choroba, pustka, niewiedza, grzech, rozpacz, smutek. A także strata i nieobecność. Kolor Ziemi.

Czerwony – symbol męskości, złość, wściekłość, kłopoty, seks, namiętność, miłość, gorąco, ostrość, krew.

Niebieski – symbol kobiecości, nieskończoność, wieczność, prawda, komunikacja, poświecenie, wiara, życie intelektualne, jasnosłyszenie, ale także depresja i smutek. Kolor nieba. 

Pomarańczowy – symbol seksualności, zmysłowości, kreatywności i witalności.

Zieleń – kolor natury, przyrody. To odrodzenie, młodość, nadzieja, świeżość i płodność. To także kolor serca.

Żółty – kolor zdrady (chociaż w niektórych tradycjach to zielony jest symbolem zdrady), światła i szczęścia, jasnoczucie i pewność siebie. Pokora i porzucenie świata materialnego. Symbol Słońca.

Indygo – symbol duchowości. Jasnowidzenie i zdolności mediumiczne. Mądrość i wiedza.

Purpura – dostojeństwo, godność, władza i dominacja.

Fiolet – umiar, duchowość, skrucha. Boskie przewodnictwo, oświecenie. Symbol Najwyższej Jaźni.

Złoty – symbol oświecenia, świadomości, osiągnięcia najwyższego poziomu duchowej świadomości. A także pieniądze i bogactwo oraz miłość i obfitość.

Mówi się także, że ten kto zna własny kolor zna samego siebie. 

I to stwierdzenie ma bardzo dużo prawdy w sobie. Jeśli pomyślisz o tym jaki jest Twój ulubiony kolor, na jego podstawie możesz określić swój typ duszy i dzięki temu lepiej poznać siebie. Jeśli masz z tym trudność, zastanów się jaki był Twoim ulubionym kolorem w dzieciństwie. 

Teraz wiedząc od czego zależy postrzeganie każdego koloru (długość fali) wiesz, również, że typ Twojej duszy zależy od długości fali elektromagnetycznej, która tworzy Twoją duszę.  

Wrażenia człowieka oglądającego barwne plamy mogą ukazywać jego osobowość, co zostało wykorzystane przez szwajcarskiego psychiatrę Hermanna Rorschacha. Stworzył on test do rozpoznawania cech i struktury wewnętrznej psychiki człowieka oparty o interpretację spostrzegania plam.

Powstała także metoda, w Maxa Lüschera, w której do określenia osobowości człowieka używa się kolorowych kart. Na podstawie wyboru przez człowieka najbardziej i najmniej lubianych kolorów analizuje się jego osobowość, nastroje i usposobienie.

Znany jest również test kolorów osobowości Taylora Hartmana na podstawie typów osobowości stworzonych przez Junga:

• Niebieski – analityk i organizator
• Biały – wizjoner, budowniczy
• Czerwony – przywódca
• Żółty – kreator nowych idei

A także „lustro kolorów” Dorothy i Howarda Sun, które oprócz odzwierciedlania stanu psychicznego człowieka zawiera element terapeutyczny pomagający wprowadzić harmonię w życiu badanej osoby. Dzięki niemu można także sprawdzić słabości i niedobory człowieka oraz jego marzenia i wizje.

 Za pomocą koloru można prognozować relacje w grupie. Sprawdzić czy ktoś się nadaje do wykonywania określonego zawodu. Czy modelować swoją osobowość zakładając określony kolor ubioru.

Wszystko co ma związek z kolorem jest koniecznością wyrażania swoich emocji i problemów. 

Nawet wybór ubioru w określonym kolorze nie jest przypadkowy. A Twoja wolność wyboru jest tylko pozorna. Upodobania do określonych barw mogą się zmienić wraz z wiekiem, okolicznościami życiowymi, stopniem rozwoju świadomości czy nawet nastrojem chwili. To Twoja podświadomość decyduje o wyborze konkretnej rzeczy, a świadomość racjonalizuje ten wybór po fakcie.

Podwaliny pod współczesną psychologię barw położył malarz Wassily Kandinsky. Głosił on, że sztuka to rodzaj praktyki duchowej, a dzieło twórcy to brama do transcendencji. Uważał, że kontemplując sztukę abstrakcyjną człowiek może dostąpić wewnętrznego oświecenia, gdyż sztuka jest wyrazem potężnego ładunku emocji i głęboko ukrytych sił mistycznych. W wydanej w 1911 roku książce „O duchowości w sztuce” przeanalizował szczegółowo energetykę kolorów i stworzył własne koło kolorów z dwoma przeciwnymi biegunami: bieli (narodziny) i czerni (śmierć). Gdzie biel była symbolem świata, w którym barwy przestają istnieć jako substancje i właściwości materialne.

Emocjonalną siłę koloru w sztuce kontynuował color field painting czyli tendencja w malarstwie amerykańskim rozwijająca się po II wojnie światowej. Gdzie kolor był najistotniejszym elementem dzieł na płótnach o gigantycznych rozmiarach. 

Natomiast siły mistyczne i uzdrawiające dzieł sztuki można zaobserwować w twórczości Elżbiety Poll-Sokołowskiej uzdolnionej mediumicznie malarki. Jej obrazy, grafika, akwarele i gobeliny mające przedstawiać duszę i uzdrawiają między innymi poprzez energię kolorów. 

Jednak za pierwszego i największego psychologa barwy uważa się Goethe, który pisał: „Barwy działają na duszę, mogą pobudzać w niej wrażenia, wzbudzać uczucia i myśli, które uspokajają nas lub wzruszają i wywołują smutek lub radość”. Zauważył, że oddziaływanie barw w przyrodzie opiera się na dualizmie – przenikaniu światła i cienia, energii męskiej i żeńskiej. Swoje przemyślenia na temat barw zawarł w dziele „Nauka o barwach”.

---

Źródło: 

Leszek Matela „Sekrety terapii kolorami. Jak korzystać z energii barw?”, KOS, Katowice 2021.

Adam Zausznica „Nauka o barwie”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2012

Oscar Brunler „The Influence of Colours on Our Mind and Health”, UMA Press, London

Dzięki naszej współpracy z Mindvalley możesz teraz nauczyć się Feng Shui od najlepszych ekspertów na świecie.

Energia Twojej przestrzeni życiowej i roboczej kształtuje Twoje życie w zaskakujący sposób – ale dopóki świadomie nie skierujesz tego przepływu energii na swoją korzyść, często możesz utknąć w miejscu lub zbłądzić, nawet jeśli już praktykujesz inne formy rozwoju osobistego. W programie Feng Shui for Life dołączysz do Marie Diamond, jednej z najbardziej rozchwytywanych mistrzów Feng Shui na świecie, gdzie ujawnia ona proste, praktyczne i przystępne cenowo sposoby wykorzystania pozytywnej energii z otoczenia. W ciągu zaledwie 8 tygodni zaczniesz doświadczać głębokich wzrostów w swojej obfitości, samopoczuciu, związkach i szczęściu, kiedy w końcu zaczniesz opanowywać ten niezbędny do optymalnego życia element.