Osobowość, czyli jaka jesteś?

Osobowość.

Wszyscy jesteśmy ludźmi, mamy ludzkie ciała i umysł, ludzkie myśli i uczucia. Mimo tego jednak, że jako ludzie jesteśmy do siebie podobni, każdy z nas odróżnia się od innych dzięki rożnym zestawom elementów (funkcji) naszej psychiki. Każdy z nas jest zupełnie inny i unikalny dzięki osobowości. Tymczasem ciągle się nas w dzisiejszym świecie generalizuje i nadaje etykietki, zamiast podkreślać indywidualność i unikatowość.

---

W tym artykule dowiesz się:

• Czym jest osobowość i co to znaczy być autentyczną.
• Jakie są najpopularniejsze teorie osobowości: Teoria Humoralna, Wielka Piątka, Enneagram oraz Jungowski Model Osobowości.
• Gdzie znaleźć testy osobowości online.

---

Widać to doskonale szczególnie w fizycznym wyglądzie. Trendy w makijażu, modzie czy operacjach plastycznych sprawiają, że upodabniamy się do siebie nawzajem pod każdym względem i stajemy się jednolitą masą takich samych, nudnych kopii. Zanika nasz charakter, indywidualność, pomysłowość i kreatywność.

Boimy się być inni niż reszta czy to z obawy przed odrzuceniem, czy z lenistwa i wygody. Chcemy być kimś nie będąc sobą. 

Pamiętasz jedną rozmowę z czasów pobytu w Irlandii z dwoma kolegami singlami jeden Niemiec, drugi Szwed obaj narzekali, że w Dublinie tyle kobiet singielek, a oni nie mogą znaleźć partnerki. Zastanawiali się obaj w czym tkwi przyczyna i doszli do wniosku, że w osobowości. Narzekali, że wszystkie dziewczyny wyglądają tak samo, tak samo się ubierają, tak samo się zachowują, to samo lubią. Owszem są atrakcyjne zewnętrznie, ale wewnętrznie coraz mniej. 

Tak, to właśnie unikalność, jest tym co nas do siebie przyciąga.

Nawet przecież mówi się: „Moja jedyna”, a nie „Moja kopio jedna z wielu”. Każdy z nas jest niepowtarzalną mieszanką talentów, umiejętności i przeróżnych zdolności.

Udawanie kogoś jest groźne dla Twoje psychiki.

Autentyczność, zaś to robienie tego co Ci w duszy gra. W Twojej duszy, a nie w duszy specjalistów od marketingu. Dlaczego więc dajesz sobie wmawiać, jak powinnaś wyglądać, co ćwiczyć, gdzie podróżować, czym się interesować, jakie mieć hobby, co jeść, jak organizować swój czas, jakie seriale oglądać i czytać książki. Jak grzyby po deszczu wyrastają specjaliści od każdej dziedziny życia, którzy wiedzą lepiej niż Ty czego potrzebujesz, co powinnaś robić i kiedy. 

Internet pęka w szwach od nadmiaru live-ów nowych specjalistów. Jak zaoszczędzić pieniądze, jak wychować dziecko, jak zrobić makijaż, czy jak medytować. A Ty siedzisz i oglądasz, zamiast żyć swoim życiem. Influencerzy wpływający na każdą Twoja decyzję czy jesteś tego świadoma czy nie.

Nie ma nic złego w poszukiwaniu inspiracji, ale kopiowanie kogoś? Po co? Masz jedno życie, dlaczego więc pozwalasz komuś mówić Ci jak powinnaś je przeżyć? Drugiej szansy mieć nie będziesz. Poszukaj swojej drogi. Nie wiesz jak? Poznaj siebie. Tyle masz czasu podczas tej kwarantanny więc użyj go dla siebie. Dowiedz się kim jesteś, po co tu jest, co masz zrobić. Posłuchaj swoje intuicji, swojej duszy, zamiast kogoś. Pozwól sobie na autentyczność, ale również pozwól na tą autentyczność innym. Swoim dzieciom, partnerowi. Przestań im mówić co mają robić i jak. Nie spełniają Twoich oczekiwań? Trudno. Zaakceptuj ich takimi jakimi są, a nie takimi jakimi Ty chciałbyś, żeby byli. Chłopak lubi sneakersy sprzed dwóch sezonów? Niech w nich chodzi, nie rób z niego Dawida Beckhama. Pozwól mu być sobą i sama bądź sobą. 

Życie jest najpiękniejsze w swoim zwykłym ziemskim wydaniu.

Odkryj doskonałość tego co znaczy być sobą. Zobacz co tak naprawdę oznacza wyjątkowość. Nie jako koncepcja, ale co to znaczy jako Twoje życie. Jesteś tutaj nie żeby kogoś naśladować, ale żeby mieć swoje własne doświadczenie tej podroży, swój film, swój własny cud życia, możesz to osiągnąć jedynie poprzez eksperyment bycia sobą.

Wyrazem Twojej unikalności jest osobowość, czyli stały zestaw różnych cech psychicznych i różnych czynników wewnętrznych, które wpływają na Twoje postępowanie. Jest to również sposób w jaki reagujesz na otaczające Cię środowisko i jak wchodzi z tym środowiskiem w interakcje. To Twój sposób myślenia, zachowania i odczuwania. Stany Twojego ego.

Osobowość kształtowana jest przez całe życie, szczególnie w okresie dzieciństwa oraz młodości.

Na rozwój osobowości wpływa otaczające Cię środowisko, czyli dom, w którym się wychowujesz, najbliżsi Ci ludzie, rówieśnicy i wiele innych czynników np. geny, funkcjonowanie układu nerwowego czy hormony.

Każdy żyjący człowiek ma jakąś osobowość. U niektórych jednak osób rozpoznawane są zaburzenia osobowości, czyli pewne utrwalone cechy i sposoby postepowania, które można uznać za odbiegające od normy i które doprowadzają do pogorszenia funkcjonowania człowieka w wielu różnych strefach życia. Wyróżnia się wiele rożnych zaburzeń osobowości m.in. osobowość borderline, osobowość dyssocjalna, schizoidalna itd. 

Osobowość jest kluczowym pojęciem psychologii, która stworzyła wiele różnych teorii osobowości.

Teoria Humoralna

Jedną z najstarszych z nich zbudował grecki lekarz Hipokrates w oparciu o tzw. teorię humoralna. „Humorami” nazwał on cztery płyny, które jego zdaniem znajdowały się w organizmie ludzkim. Uważał, że w zależności od proporcji tych płynów w ciele ludzie charakteryzują się rożnym usposobieniem.  Wyróżnił więc 4 typy osobowości:

• Sangwinik (przewaga krwi) – optymistyczny, energiczny;
• Flegmatyk (przewaga śluzu) – powolny, flegmatyczny;
• Choleryk (przewaga żółci) – wybuchowy;
• Melancholik (przewaga czarnej żółci) – smutny, depresyjny;

Wielka Piątka.

Inną znaną teorią osobowości jest tzw. Wielka Piątka, czyli zestaw cech budujących osobowość:

• Sumienność – czyli cecha pokazująca Twoją organizację, wytrwałość, motywację i zachowanie ukierunkowane na cel. Wysoki poziom świadczy o Twojej sumienności, zorganizowaniu, pracowitości, punktualności, uprządkowaniu, ambicji i wytrwałości. Niski poziom zaś wskazuje na lenistwo, niedbałość i niezdyscyplinowanie.
• Ekstrawersja – cecha, która charakteryzuje Cię w kontaktach osobistych. Jeśli masz wysoki poziom ekstrawersji to jesteś towarzyska, rozmowna, zorientowana na ludzi, optymistyczna, kochająca zabawę i czuła. Niski poziom ekstrawersji mówi zaś o tym, że jesteś powściągliwe, poważna, cicha i wycofana.
• Ugodowość – to cecha, która pomaga Ci zrozumieć w jaki sposób odnosisz się do innych ludzi. Wysoki stopień ugodowości mówi o tym, że jesteś współczująca, uprzejma, pewna siebie, uważna i nie jesteś złośliwa. Niski poziom zaś świadczy o tym, że jesteś cyniczna, niegrzeczna, podejrzliwa, konkurencyjna, mściwa, bezwzględna, drażliwa i lubisz manipulować innymi.
• Otwartość – to cecha, która pokazuje Twoją tolerancję i eksplorację nieznanych sytuacji. Wysoki poziom otwartości świadczy o tym, że jesteś ciekawa, kreatywna, oryginalna, pomysłowa, masz wiele zainteresowań i nie jesteś tradycjonalistką. Niski poziom zaś wskazuje, że jesteś pragmatyczna, realistyczna, konwencjonalna i masz niewiele zainteresowań.
• Neurotyzm – pokazuje Twoje przystosowanie emocjonalne do niestabilności emocjonalnej, osoby o wyższych poziomach neurotyczności mają tendencje do zamartwiania się, nerwowości, emocjonalności, niepewności lub hipochondryczności. Osoby z niższym poziomem są zrelaksowane, pozbawione emocji, odporne, zadowolone z siebie i charakteryzują się wysoką samooceną.

Enneagram

Innym system typów osobowości jest Enneagram oparty na wykresie dziewięcioramiennej gwiazdy, dzieli on ludzi na 9 typów. System ten zakłada, że każdy człowiek należy przez całe życie do jednego z tych typów i tylko w jego typie może się rozwijać. Według tego systemu, to w jaki sposób postrzegasz świat zależy od tego, co w pierwszej kolejności zachwiało Twoim poczuciem bezpieczeństwa w dzieciństwie, która z emocji opanowała Cię najsilniej – i wskutek czego – jaki mechanizm obronny wykształciłaś na samym początku.

Symbol Enneagramu przedstawia wszystkie typy za pomocą okręgu. Każdy typ posiada więc dwa sąsiednie typy, które w większym lub mniejszym stopniu oddziaływają na dany typ.

Ponadto symbol Enneagramu pokazuje, które typy są połączone z którymi typami.  Zakłada również, że stany emocjonalne stresu bądź relaksu powodują, że chwilo, przejmujesz pewne cechy charakterystyczne cech typu, z którym jesteś połączona.

Typy wg Enneagramu:

1. Perfekcjonista (reformator) – realista, osoba obowiązkowa, skrupulatna, samokrytyczna i wymagająca, żyjąca według ściśle określonych zasad, 
2. Dawca (altruista) – ciepła, troskliwa i opiekuńcza osoba, dbająca o potrzeby innych.
3. Wykonawca (zdobywca) – osoba energiczna, często ekstrawertyczna, ufająca swoim możliwościom i dążąca do osiągniecia kolejnego celu. 
4. Indywidualista (tragiczny romantyk) – osoba romantyczna, wrażliwa, czuła i spostrzegawcza. Ma poczucie odmienności, wiecznie czeka na szczęście, które dopiero ma nadejść.
5. Obserwator (myśliciel) – osoba introwertyczna, ciekawa świata, z potrzebą wiedzy o sobie, analityczna i wnikliwa.
6. Lojalista (adwokat diabła) – osoba godna zaufania, odpowiedzialna, lojalna i obowiązkowa. Oddany przyjaciel.
7. Epikurejczyk (fantasta) – osoba energiczna, żywotna i optymistyczna. Traktuje życie jako jedną wielka przygodę i zabawę. Zawsze ma mnóstwo planów i z optymizmem patrzy w przyszłość.
8. Szef (wojownik) – osoba bezpośrednia, pewna siebie, odważna i opiekuńcza. Nie boi się bronić tego co dla niej ważne.
9. Mediator (osadnik) – osoba dobra z natury, wrażliwa. Poszukuje jedności z innymi ludźmi i światem wokół. Niezdecydowana, spokojna i powolna. 

Enneagram używany jest do badania osobowości i ról przywódczych w wielu wielkich korporacjach.

Eneagram jest również bardzo ważnym narzędziem samoświadomości używanym w duchowości. Dostosowuje on tradycję duchową każdego rodzaju osobowości ukierunkowując osobę stosującą go w kierunku jej duchowych poszukiwań. Łączy ludzi w oparciu o ich duchowość. 

Jungowski Model Osobowości.

Kolejnym system typów osobowości został stworzony przez Carla Gustawa Junga, szwajcarskiego psychiatrę. Jest to jeden z najbardziej uznawanych i szanowanych na świecie modeli osobowości i zachowania. Testy z wykorzystaniem tego modelu typologii są szeroko stosowane przez organizacje w budowaniu zespołów, coachingu i rozwoju osobistym.

Zgodnie z jego teorią, rozszerzoną nieco później przez Katharine Cook Briggs i Isabel Briggs Myers ludzi można scharakteryzować poprzez:

• Postawę ekstrawertyczną lub introwertyczną – postawę introwertyczna cechuje osobę, która lubi spędzać czas w samotności lub w mniejszym gronie osób i charakteryzuje się wewnętrznym spokojem, postawa ekstrawertyczna jest zaś jej przeciwieństwem.
• Sposób gromadzenia informacji (poznanie lub intuicja) – mówi o tym czy lubisz pozyskiwać informacje w postaci twardych dowodów i faktów czy też polegasz raczej na własnej intuicji, przemyśleniach wewnętrznych i wyobraźni.
• Sposób podejmowania decyzji (myślenie lub odczuwanie) – mówi o tym czy opierasz się na logicznym myśleniu czy raczej tym w jaki sposób odczuwasz daną sytuację i ludzi.
• Sposób kierowania swoim życiem i realizacji celów (osądzanie i obserwacja) – mówi o tym czy najpierw dokonujesz osadu, organizujesz coś, a następnie mocno trzymasz się swoich planów oraz określonych zasad. Czy też masz podejście bardziej elastyczne, nie lubisz osadzać, masz otwarty umysł lubisz improwizować i rozważać alternatywne opcje.

Typologia ta wyróżnia 16 typów osobowości:

1. ENFJ – ekstrawersja, intuicja, odczuwanie, osądzanie
2. ENFP – ekstrawersja, poznanie, odczuwanie, obserwacja
3. ENTJ – ekstrawersja, intuicja, myślenie, osądzanie
4. ENTP – ekstrawersja, intuicja, myślenie, obserwacja
5. ESFJ – ekstrawersja, poznanie, odczuwanie, osądzanie
6. ESTP – ekstrawersja, poznanie, myślenie, obserwacja
7. ESTJ – ekstrawersja, poznanie, myślenie, osądzanie
8. ENFP – ekstrawersja, intuicja, odczuwanie, obserwacja
9. INFJ – introwersja, intuicja, odczuwanie, osądzanie
10. INFP – ekstrawersja intuicja, odczuwanie, obserwacja
11. INTJ – introwersja, intuicja, myślenie, osądzanie
12. INTP – introwersja, intuicja, myślenie, obserwacja
13. ISFJ – introwersja, poznanie, odczuwanie, osądzanie
14. ISFP – introwersja, poznanie, odczuwanie, obserwacja
15. ISTJ – introwersja, poznanie, myślenie, osądzanie
16. ISTP – introwersja, poznanie, myślenie, obserwacja

Czy możesz zmienić swoją osobowość?

Każdy z typów osobowości ma swoje mocne i słabe strony. Nikt z nas nie jest idealny. Czasem możesz żałować, że nie masz innej osobowości. Możesz chcieć być bardziej ekstrawertyczna czy optymistyczna. Niestety podstawowego typu osobowości nie możesz zmienić, możesz za to, a wręcz powinnaś zmieniać te aspekty swojej osobowości, z których nie jesteś dumna, które powodują u Ciebie jakiś dyskomfort. Praca nad sobą pomoże Ci wzmocnić swoje mocne strony.

Jeśli jesteś ciekawa swojego typu osobowości?

Zrób poniższe testy online i sprawdź jakim typem osobowości jesteś. Jeśli chcesz, możesz podzielić się swoim wynikiem z w komentarzach pod tekstem.

https://www.16personalities.com/pl/darmowy-test-osobowosci

https://enneagram.edu.pl

Jeśli odkryłaś swój typ osobowości, nie identyfikuj się nim, po to, aby tłumaczyć swoje zachowanie. To tylko archetypy. To nie jest to kim jesteś, a raczej to kim nie jesteś. Opisują bowiem tylko Twój ogólny wzorzec, program, charakterystykę Twojego ego, a nie twojej duszy. Jesteś unikalna, nie zapomnij o tym.

Po co robić te wszystkie testy osobowości? Co to ma wspólnego z duchowością?

Pomaga Ci odróżnić automatyczne wzorce reagowania od głębszych zaproszeń do wolności i relacji z duszą. Zwiększą Twój szacunek, zrozumienie i współczucie dla różnorodności ludzkiej ekspresji. Ukażą świeże spojrzenie duchowe na powtarzające się życie i wyzwania duchowe. Mogą pomoc Ci w gotowości i zdolności wyjścia poza ego, aby dotrzeć do czegoś więcej. Pomogą Ci doświadczyć części siebie, która nie ma nic wspólnego z programem Twojej osobowości. Jednocześnie musisz także być gotowa doświadczyć ograniczeń i bólu, jakie wyrządzają Ci nawyki Twojego ego.